Waarom onderzoek?
De laatste jaren is de politiek met een aantal voorstellen gekomen om te bezuinigen op het onderwijs. Twee van deze (mogelijke) financiële maatregelen zijn een langstudeerboete en een sociaal leenstelsel. Op 1 oktober 2012 is er een akkoord bereikt over de langstudeerboete; deze wordt met terugwerkende kracht geschrapt. De ASVA studentenvakbond is erg blij met dit nieuws. Er is echter ook sprake van een ambivalentie. Deze ligt in de angst dat de politiek als gevolg hiervan nog harder zal proberen om een zogenaamd ‘sociaal leenstelsel’ in te gaan voeren als alternatief voor de studiefinanciering. En inderdaad, op het moment dat wij de enquete offline haalden, werd het regeerakkoord bekend gemaakt met hierin een zogenoemd ‘sociaal’ leenstelsel. Zowel de langstudeerboete als dit leenstelsel zullen ervoor zorgen dat studenten er nu en in de toekomst financieel op achteruit gaan. Wat vinden studenten van beide maatregelen? En hoe zouden deze maatregelen hun studietijd beïnvloeden?
Conclusies in het kort
Niet alle studenten vinden de maatregelen onredelijk. Gezien de huidige economische omstandigheden vindt 32 procent van de respondenten de langstudeerboete een redelijke maatregel. Ten opzichte van een sociaal leenstelsel vindt echter nog maar 20 procent dit.
De toegankelijkheid van het onderwijs komt daarbij meer in het geding bij een sociaal leenstelsel dan bij de langstudeerboete. Nog maar 40 procent van de studenten die nu een aanvullende beurs ontvangen, gaf aan nog zijn gaan studeren indien zij geen studiefinaciering ontvingen. Van hun medestudenten met meer welvarende ouders gaf 60 procent aan sowieso nog te zijn gaan studeren in dat geval. Bij de langstudeerboete was dit percentage bij alle categorieën hoger dan 65 procent.
Tenslotte is politieke onduidelijkheid over studenten hun financiele situatie nu al schadelijk geweest voor studieprestaties van bijna de helft van onze respondenten. Indien studiefinanciering afgeschaft zou worden, zou een kwart van onze respondenten daarbij hun studie op een later pitje zetten om meer te kunnen werken.
De resultaten geven aanleiding om vraagtekens te zetten bij de term ‘sociaal’ ten opzichte van het geplande leenstelsel.
Rapport:
