De ASVA studentenvakbond uit haar kritiek op de manier waarop de Universiteit van Amsterdam koste wat het kost doorgaat met functioneren, waarmee ze aan de klachten van studenten en docenten geen recht doen. Dit probleem komt voort uit hoe onderwijs al langer wordt bedreven. 

De beschuldigingen dat de UvA een diplomafabriek is kennen we natuurlijk al. We weten dat de Universiteit van Amsterdam parallel aan haar organisatie als onderwijsinstelling een holding heeft, UvA Ventures Holding BV. We weten dat College van Bestuur-lid Jan Lintsen ook in de directie van deze holding zit, samen met Hans Amman (je kent hem wel, de vastgoedman, zie https://www.folia.nl/actueel/99947/was-hans-amman-speelbal-in-bestuurlijk-steekspel), de man die tijdens de Maagdenhuisbezetting de schuld kreeg van de geldproblemen van de UvA door zijn ‘creatieve’ vastgoedondernemingen. We weten ook dat UvA Ventures Holding BV naast de UvA opereert om commerciële handelingen te verrichten die de universiteit zelf niet zou mogen doen, zoals panden verhuren. We weten dat de UvA via UvA Ventures Holding BV studenten aanmoedigt om startups te beginnen, dat ze ruimtes verhuren aan studenten en bijna de helft van het priemende bedrijf opkopen, in de naam van valorisatie. We weten dat onze universiteit vele deals heeft lopen met bedrijven, zoals de deal met Shell.

Als je dit nog niet wist, geen probleem, weet je het nu. Omdat wij weten dat de UvA al langer op deze manier wordt bestuurd en hoe er over de universiteit als bedrijf wordt nagedacht, weten we ook welke woorden we moeten gebruiken om ons punt te kunnen maken; marktwerking en neoliberalisme.

Als consument in dit scenario hebben wij, als studenten, het product ‘universitair onderwijs’ aangeschaft. Maar zijn wij eigenlijk wel tevreden met onze aankopen? Wij betalen 2000 euro voor twee semesters, en ons eerste semester verliep totaal anders dan het huidige.

Na een paar maanden twijfelen wij aan onze aankopen: wat heb ik nu werkelijk gekocht? De student gaat met het bonnetje in de hand de garantievoorwaarden opzoeken. Online toegang tot academische journals, boeken mogen ophalen van een bibliotheek, email contact met mijn docenten; dit hebben wij nog tot onze beschikking. Contacturen met docenten en in aanraking komen met anderen in onze vakgebieden, waren dit niet ook componenten die essentieel deel waren van de aankoop? 

Mocht deze toon wat zuur klinken, onsolidair in barre tijden waarin wij juist de armen ineen moeten slaan, dan ben je toch aan het verkeerde adres. Docenten werken zich kapot om het onderwijs om te zetten naar online vormen, maar wat levert dat daadwerkelijk op? Wat is het leerrendement in deze tijd? Wat is de waarde van dit soort onderwijs?

We weten dat tijd geld is, maar kunnen we alsjeblieft even de tijd nemen om ons af te vragen waarom de universiteit zich gedraagt alsof het business as usual is? Als studenten niet even as usual kunnen presteren maar dat wel van ze wordt verlangd, als docenten extra stress ervaren van een pandemie, als we allemaal heel veel tijd achter onze laptops moeten doorbrengen zonder dat we het gevoel hebben hier veel van op te steken, wanneer vinden we dan tijd om toe te geven dat dit niet meer vol te houden is?

Bij ASVA krijgen wij dagelijks de vraag van wanhopige studenten of er begrip van de universiteit gaat komen. Een schorsing van onderwijs, een statement dat alle docenten, solidair of niet, redelijk zijn met uitstel, verlenging of schorsing van deadlines, een statement dat studenten niet lager dan het gemiddelde van vorig semester zouden kunnen scoren, in elk geval iets? Natuurlijk is de UvA bezorgd om de internationale studenten die volgend jaar in kleinere getallen zullen aantreden, dat is het verdienmodel, maar toch vragen we ze nu even te geven om de studenten die er al zijn. 

Studenten en docenten zijn geen machines, geen opbrengst, maar moeten nu tijdens een pandemie, die nog lang niet voorbij is, keihard doorwerken. Uiteindelijk is de coronacrisis in ieder geval in staat geweest om, wat wellicht voor velen al glashelder was, aan de kaak te stellen dat deze manier van elkaar en onszelf behandelen niet duurzaam is, en het hoog tijd is voor verandering. Onze oproep is: denk nu even niet aan ‘business as usual’, dit werkte voor de crisis al niet en nu al helemaal niet. Sterker nog, het gaat ons in de toekomst alleen nog maar meer problemen ‘opleveren’…

Dit artikel is geschreven door Hanna Blom.